آزمون مهارتی فارسی (آمفا) بر پایه چهار مهارت اصلی زبانی

آزمونِ مهارت، یا همان آزمونِ بسندگی، یکی از انواعِ آزمون‏های زبان، با هدف ارزشیابیِ/ارزیابیِ پیشرفتِ زبان‏آموزان است و توجهی به شیو‏ه‏های آموزش و یادگیریِ زبان نمی‏کند. در واقع، در آزمونِ مهارت، بر تعیینِ میزانِ تواناییِ آزمون‏دهنده در کاربرد زبان در زمانِ برگزاریِ آزمون تمرکز می‏شود و آزمونگر اهمیت چندانی برایِ چگونگیِ دستیابیِ آزمون‏دهنده به توانایی زبانی قائل نمی‏شود. با توجه به این تعریف مختصر که از آزمونِ مهارت ارائه شد، و با توجه به تعداد قابل توجه دانشجویان غیر ایرانی که در دانشگاه‏های ایرانی تحصیل می‏کنند، و نیز با عنایت به این نکته که برای پذیرش دانشجویان غیر فارسی‏زبان در دانشگاه‏های ایرانی باید معیار و محک زبانی معتبر و قابل اطمینانی وجود داشته باشد، رسال? حاضر به دنبال آن است که مبانی و مقدمات تهیه و تدوین آزمون مهارتی فارسی (آمفا) را برای سنجش مهارت زبانی افرادی که برای ادامه تحصیلات دانشگاهی به ایران می‏آیند، بررسی کند و نمونه‏ای از این آزمون را نیز ارائه نماید. آزمون مورد نظر در این رساله، نوعی آزمونِ مهارت است که از تمرکز بر دانش/توانش‏های زبانی (دستور‏زبان، دایره‏لغات، و تلفظ) و سنجش مستقیم آنها پرهیز می‏نماید و در عوض، با آزمودنِ آزمون‏دهندگان، در زمین? مهارت‏های زبانی، به میزان تسلطِ آنها بر دانش‏/توانش‏هایِ زبانی پی می‏بَرَد و مهارتِ زبان‏آموزان را در عرص? کاربردی، که همان عرص? مهارت‏های زبانی می‏باشد، مورد سنجش قرار می‏دهد. این آزمون که در این رساله به اختصار آن را آمفا می‏نامیم، چهار مهارت زبانیِ اصلی (گوش‏دادن، صحبت‏کردن، خواندن، و نوشتن) را مورد آزمون قرار می‏دهد. آنچه در آمفا اهمیت دارد این است که این آزمون، از سنجش مستقیم و آشکارِ مقوله‏های دستورزبان، تلفظ، و دایره‏لغات (واژگان) اجتناب می‏کند و این مقوله‏ها را ملزومات موفقیت در چهار مهارتِ اصلی زبانی می‏داند که میزان تسلط زبان‏آموزان بر آن مقوله‏ها، بطور غیر مستقیم، در زمان سنجش همان چهار مهارت نمایان می‏گردد. آزمون مشابه آمفا در زبان‏های دیگر، آزمون آیلتس می‏باشد که برجسته‏ترین آزمون مهارتی موجود در سطح دنیاست.